Przejście na emeryturę dla wielu seniorów to zmiana dotychczasowego trybu życia. Zakończenie aktywności zawodowej ma wiele plusów, bo wreszcie jest czas dla siebie. Seniorzy mogą rozwijać swoje pasje, zainteresowania, rozwijać relacje rodzinne i społeczne. Może jednak być to czas „zamknięcia się w domu”. Aby uniknąć samoizolacji i wykorzystać wiedzę, doświadczenie, umiejętności seniorów ważne jest zachęcanie i tworzenie warunków do tego aby osoby starsze zmieniały aktywność zawodową na aktywność społeczną.
W części społeczeństwa jak wśród samych osób starszych pokutuje stereotyp starszej osoby jako mniej samodzielnej, mało aktywnej. Tymczasem z racji doświadczenia, wolnego czasu seniorzy mogą i powinni aktywnie angażować się w działania społeczne.
Zatem senior może aktywnie angażować się i wpływać na to co dzieje się w środowisku lokalnym. W jaki sposób seniorzy mogą się angażować w środowisku lokalnym?. Może to być:
-działalność społeczna, obywatelska
– działalność charytatywna, pomocowa
– działalność edukacyjno-kulturalna
Senior może być: wolontariuszem, członkiem organizacji pozarządowej, grupy nieformalnej, klubu seniora, rady senioralnej, zespołu śpiewaczego, członkiem lub sympatykiem organizacji religijnej, partyjnej. Form zaangażowania jest bardzo wiele, każdy senior musi znaleźć to co lubi, w czym się odnajduje.
Hasło aktywność społeczna, obywatelska czasami kojarzy się z działalnością typowo publiczno-polityczną, tymczasem ważne jest to, żeby przybliżyć to pojęcie, tak aby było właściwie rozumiane, ponieważ aktywność społeczna, obywatelska seniorów to:
– wszelaka aktywność, która wykracza poza „moje własne sprawy i moich najbliższych”
– wrażliwość na to co dzieje się w moim otoczeniu i reagowanie na potrzeby innych
– chęć dawania i dzielenia się z innymi tym co mam, bez liczenia na korzyści, może to być dzielenie się czasem, umiejętnościami, uśmiechem
– poczucie wpływu na to co dzieje się społeczności lokalnej, w przypadku seniorów możliwość współdecydowania o polityce senioralnej w miejscowości, gminie, mieście.
Do faktycznego wpływu i współdecydowania na to o się dzieje w moim środowisku lokalnym seniorzy mogą wykorzystywać konkretne sposoby np.:
- Grupy inicjatywne, inicjatywy obywatelskie
- Petycje
- Debaty publiczne
- Udział swoich przedstawicieli w różnego rodzaju ciałach, organach np. Rada Seniorów, Rada Miasta, Gminy
- Konsultacje społeczne
- Badania opinii (ankietowe, wywiady, sondaże uliczne)
- Kawiarenki obywatelskie
- Warsztaty i spotkania obywatelskie
- Punkty konsultacyjne
Co daje seniorom aktywność społeczna, obywatelska? Pytani seniorzy mówią o tym, że są aktywni bo: „lubię nieść pomoc innym”, „czuję się potrzebny”, „czuję satysfakcję”, „czuję się współodpowiedzialny za innych i za społeczność, „lubię się dzielić tym co mam”, „aktywnie spędzam czas wolny”, „bo poznaję innych ludzi, nawiązuję kontakty towarzyskie”.
Artykuł powstał w ramach projektu „No i cóż, że wiek!”. Projekt jest współfinansowany ze środków otrzymanych od Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w ramach Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014 – 2020.
