W ramach projektu senioralnego, w sobotnie przedpołudnie 26 sierpnia bieżącego roku odbyło się spotkanie Korzenie miejscowości – korzenie obywatelskości – korzenie naszych rodzin przygotowane przez panie z Aleksandrowa Czwartego – Leokadię Jakób, Leokadię Kręt i Teresę Małek. Uczestniczyły w nim seniorki po sześćdziesiątym roku życia m.in. z miejscowych Kół Gospodyń Wiejskich.
Seniorki z Aleksandrowa Czwartego swoją inicjatywę obywatelską skupiły wokół podtrzymywania i upowszechniania lokalnej tradycji oraz poznania korzeni własnej miejscowości.
Wiadomo bowiem, iż im większe poczucie tożsamości lokalnej, tym większa chęć angażowania się w sprawy swojej lokalnej społeczności. Badania społeczne jasno pokazują, iż miejscowości, w których obywatele czują patriotyzm lokalny, utożsamiają się ze swoją społecznością, znają dobrze swoje korzenie – dużo lepiej funkcjonują: w aspekcie więzi społecznych i poziomu zabezpieczania potrzeb obywateli. Utożsamianie się z miejscem swojego urodzenia czy życia, wpływa na poziom zaangażowania obywatelskiego. Temu też służyła inicjatywa obywatelska liderek z Aleksandrowa Czwartego. Poprzez przybliżenie korzeni miejscowości Aleksandrów, podzielenie się historiami na temat korzeni własnych rodzin, uczestniczki inicjatywy miały szansę wzmocnić poczucie tożsamości lokalnej a przez to miało wzrosnąć ich zaangażowanie obywatelskie.
Pomysł utrwalania dziedzictwa pojawił się z tego powodu, iż wielu seniorów nie zna dokładnie historii powstania Aleksandrowa i okolicznych miejscowości. Kolejnym powodem było umocnienie przekonania wśród seniorów, jak mają ważną misję ochrony dziedzictwa Aleksandrowa i własnych rodzin oraz przekazywania wiedzy o nim kolejnym pokoleniom.
Wstępne prace polegały na zaplanowaniu inicjatywy, rekrutacji uczestników, rozdzieleniu zadań i ich realizacji. Jednym z zadań było chociażby wyszukanie najstarszych fotografii w swoich domowych zbiorach. Kolejnym działaniem było przygotowanie wystawy regionalnej, która towarzyszyła spotkaniu. Zalazły się na niej prace dokumentacyjne o Aleksandrowie ze zbiorów aleksandrowskiej biblioteki. Zostały także zaprezentowane na niej fotografie ze zbiorów domowych seniorek z Aleksandrow Czwartego. Prezentowane prace, jak mogły się przekonać uczestniczki spotkania, powstały w dużej mierze dzięki społecznemu zaangażowaniu mieszkańców oraz przekazywaniu przez nich dzieciom i młodzieży wiedzy o dziedzictwie historycznym, a szczególnie kulturowym Aleksandrowa. Wystawa wzbudziła duże zainteresowanie. Oglądane prace przywoływały wśród seniorek mnóstwo wspomnień tych znanych z autopsji, ale też zapamiętanych z opowieści rodziców czy dziadków.
Głównym punktem programu inicjatywy była prelekcja pana Tomasza Brytana z Muzeum Ziemi Biłgorajskiej w Biłgoraju, który opowiedział seniorkom bardzo ciekawie o dziejach powstania miejscowości Aleksandrów. Doskonale przygotowany i posiadający rozległą wiedzę historyczną mówił nie tylko o historycznych uwarunkowaniach jednej z najdłuższych wsi w Polsce i jej rozwoju, ale również jak powstawały nazwy okolicznych miejscowości w różnych okresach historycznych czy o Ordynacji Zamojskiej. Historyk pokazał także uczestniczkom prezentację multimedialną, bogatą w różnorodne materiały archiwalne, która w ciekawy sposób przedstawiała powstanie Aleksandrowa. Na zakończenie pan Tomasz przeprowadził warsztaty interaktywne. Uczestniczki uczyły się rozpoznawania map z różnych okresów historii i odszukiwania terenów zajmowanych obecnie przez gminę Aleksandrów, umiejscowienia okolicznych miejscowości i samego Aleksandrowa czy poznawania życia i dawnych obyczajów pierwszych mieszkańców Aleksandrowa. Spotkanie z panem Brytanem dało seniorkom bogaty zasób wiedzy o korzeniach Aleksandrowa. Pokazał on im także, jak dobrze opisywać fotografie ze zbiorów domowych, aby były one jak najlepszym źródłem informacji, (bo są one cenną częścią naszego lokalnego dziedzictwa).
Kolejnym punktem programu było obejrzenie filmu animowanego opartego na legendzie o powstaniu Aleksandrowa, który zrealizowała młodzież w ramach projektu „Filmowe pogwarki”. Animacja zachęciała seniorki do opowiadania legend i podań związanych z naszą miejscowością. Następnie odbyły się warsztaty, podczas których seniorki układały puzzle przedstawiające najstarsze fotografie Aleksandrowa z końca XIX i pierwszej polowy XX wieku ze zbiorów miejscowej biblioteki. Układanie fotografii okazało się dobrą zabawą, ale był to też świetny pretekst do rozmów i dyskusji na temat tego co przedstawiały zdjęcia, np. dawnej zabudowy, krajobrazów, ubiorów, budynków czy prac polowych. Panie z Aleksandrowa Czwartego opowiadały o przyniesionych przez siebie fotografiach, o tym jak ważne jest pamiętanie o korzeniach swojej rodziny.
Organizatorki przygotowały również smaczny poczęstunek, który wspaniale dopełniał wspólnie spędzany czas. Podczas spotkania seniorki wymieniały się informacjami na temat działań w swoich kołach gospodyń wiejskich, wspominały tradycyjną kuchnię czy to, jak wyglądało dawniej życie na wsi.
Spotkanie było świetną okazją do pogłębiania integracji mieszkańców gminy, zachcenia seniorów do wyjścia z domu, realizowania swoich pasji, poszerzenia kompetencji budowania dobrych relacji z wnukami, a przede wszystkim do podjęcia aktywnego działania.
Wspólne spotkanie też umożliwiło seniorkom wypowiedzenie się na temat swoich potrzeb oraz oczekiwań w zakresie aktywizowania osób starszych tak, aby miały one możliwość włączania się w działania społeczne i obywatelskie.
Swoje działania seniorki z Aleksandrowa Czwartego przeprowadziły w partnerstwie z Gminną Biblioteką Publiczną w Aleksandrowie dzięki życzliwości i zaangażowaniu Pani Justyny Bździuch, za które dziękujemy.
Projekt „Zaangażowanie ma znaczenie!” jest dofinansowany ze środków programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021-2025 i realizowany jest przez Fundację Bliżej Pasji w partnerstwie z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Biłgoraju.
