„Bliżej polskiej muzyki” to projekt realizowany przez Fundację Bliżej Pasji. Uczniowie szkół powiatów biłgorajskiego i niżańskiego biorą udział w warsztatach i koncertach poświęconych polskiej muzyce klasycznej. Ponieważ nie zapominamy o dorosłej społeczności, w cyklu czterech artykułów edukacyjnych przybliżamy postaci wybitnych kompozytorów Czytelnikom. Pragniemy wypromować polską muzykę klasyczną i zachęcić do jej słuchania.
Karol Szymanowski – ur. 6 października 1882 roku, w Tymoszówce na Ukrainie; zm. 29 marca 1937 roku w Lozannie. Najwybitniejszy polski kompozytor po F. Chopinie. W wieku 7 lat rozpoczął naukę muzyki. Prowadził bujne życie towarzyskie. Podróżował do Wiednia, Włoch, na Sycylię, do Afryki, Paryża, Londynu, USA. Interesował się antyczną kulturą śródziemnomorską. Objął stanowisko dyrektora Konserwatorium Warszawskiego. Otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pod koniec życia, osłabiony gruźlicą krtani, koncertował dla zarobku jako pianista w wielu miastach Europy. Zmarł we śnie, w klinice Du Signal w Lozannie. Pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie. Jego serce spłonęło 6 sierpnia 1944 roku w czasie powstania warszawskiego razem z kaplicą Sióstr Sercanek w Kościele św. Krzyża.
Dorobek artystyczny kompozytora odgrywa bardzo ważną rolę w polskiej kulturze muzycznej. Jego awangardowe dzieła wytyczyły drogę polskiej muzyce i nowym pokoleniom artystów. Cechami charakterystycznymi muzyki była nowa organizacja dźwięków, nowe brzmienia, nowa artykulacja, częste zmiany dynamiczne (uważany był za „demona fałszu”). Wśród wielu utworów Szymanowskiego na uwagę zasługują: - opery „Hagith” i „ Król Roger”, symfonie, balety „Harnasie” i „Mandragora”, kwartety smyczkowe i koncerty skrzypcowe, Stabat Mater na głosy mieszane, chór i orkiestrę, 20 Mazurków na fortepian, utwory skrzypcowe i fortepianowe, pieśni na głos solo „Pieśni kurpiowskie”, cykle utworów instrumentalnych: „Metopy”, Mity”, „Maski”.
Ignacy Paderewski - kompozytor, pianista, polityk, mąż stanu. Ur. 6 listopada 1860 w Kuryłówce, zm. 29 czerwca 1941 w Nowym Jorku. Był artystą najlepiej opłacanym, pożądanym przez słuchaczy najsłynniejszych sal koncertowych, jego recitale zaszczycały swą obecnością koronowane głowy Europy. Mapa podróży koncertowych Paderewskiego obejmowała kraje całej Europy, obydwu Ameryk, Południowej Afryki, a także Australię, Nową Zelandię i Tasmanię. Artysta oddawał się nie tylko wykonywaniu, ale i komponowaniu muzyki. Jego utwory utrzymane są w stylistyce neoromantycznej, często przybierają formy klasyczne, pojawiają się w nich także formy taneczne - mazury, kujawiaki, krakowiaki. Najsłynniejsze zespoły orkiestrowe włączały do swego repertuaru utwory Paderewskiego takie jak opera "Manru", "Symfonia 'Polonia'", "Fantazja polska" na fortepian i orkiestrę. Spośród drobnych miniatur fortepianowych Paderewskiego rekordy popularności do dziś bije "Menuet G-dur" w stylu Mozarta, "Melodia" oraz "Nocturn".
Wiele krajów obdarowało Paderewskiego najwyższymi zaszczytami w uznaniu zasług artystycznych, patriotycznych, ale też ze względu na hojność artysty dla weteranów wojennych, środowisk twórczych i intelektualnych. Artysta otrzymał liczne odznaczenia zagraniczne: Francji, Wlk. Brytanii, Belgii, Hiszpanii, Włoch, Rumunii, Saksonii, Lombardii, czy wreszcie Polski: Wielką Wstęgę Orderu Orła Białego, Order Polonia Restituta i pośmiertnie Virtuti Militari. Dla Polski zasłużył się Paderewski również jako polityk. Wielki mąż stanu, przyjaciel wybitnych artystów, pisarzy, polityków skierował wszystkie swe działania na rzecz przywrócenia niepodległości ojczyzny. Po I wojnie światowej stanął na czele rządu, a jego gabinet konsekwentnie realizował program obrony granic i zgodnej współpracy z sąsiadującymi z Polską krajami. Ostatnie lata swego długiego życia poświęcił Paderewski głównie pracy charytatywnej.
Romuald Twardowski – ur. w Wilnie w 1930 roku, tam spędził swoje dzieciństwo i młodość. W latach okupacji uczył się gry na skrzypcach, po wojnie - na fortepianie i organach. W latach 1946-50 był organistą, m.in. w kościele św. Jana, gdzie przed 100 laty organistował Stanisław Moniuszko. W 1952 r. rozpoczyna studia kompozycji w wileńskim konserwatorium, które kończy w r. 1957. Przez krótki czas pracuje w Poniewieżu na Litwie, po czym w grudniu tego roku przyjeżdża do Warszawy, gdzie kontynuuje studia w Wyższej Szkole Muzycznej u prof. Woytowicza. W roku 1963 przyjeżdża do Paryża na dalsze studia u słynnej Nadii Boulanger. W sierpniu udaje się w swoją pierwszą podróż do Włoch, do których będzie często powracał w latach późniejszych. Po powrocie do kraju osiedla się na Śląsku i tu w Bytomiu wystawia swoją pierwszą operę Cyrano de Bergerac. W roku 1967 przenosi się na stałe do Warszawy. W roku 1972 podejmuje współpracę z Akademią Muzyczną im. Fryderyka Chopina. Muzyka Twardowskiego, bardzo nowoczesna, jest mimo to nader komunikatywna, pełna wewnętrznego dramatyzmu i posiadająca rys indywidualny. Stanowi ona oryginalne zjawisko w powojennej muzyce polskiej i jako taka ma szansę na zajęcie w niej trwałego miejsca. Inspiracja kompozytora twórczością ludową: Pieśń o chmielu ,,Żebyś ty chmilu…” należy do utworów wykonywanych w trakcie najważniejszego obrzędu weselnego - oczepin, które oznaczają przejście panny młodej do społeczeństwa kobiet zamężnych. Akcenty patriotyczne i inspiracja folklorem polskich kompozytorów: utwory pisane w języku narodowym, wykorzystanie zwyczajów, tekstów, motywów ludowych w muzyce, przedstawienie realiów historycznych charakterystycznych dla danej epoki, przedstawienie losów i historii narodu.
Artykuł powstał w ramach projektu „Bliżej polskiej muzyki” realizowanego przez Fundację Bliżej Pasji, w partnerstwie ze Stowarzyszeniem „Dąb” w Ciosmach oraz Gminnym Ośrodkiem Kultury w Biłgoraju.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Źródło wszystkich zdjęć w artykule: https://pl.wikipedia.org
