Rozwijanie swoich zainteresowań, kontakty z innymi ludźmi, ciągła aktywność intelektualna i fizyczna, planowanie przyszłości, osiągnięcie równowagi życiowej – to tylko niektóre sposoby na pomyślny rozwój osób powyżej 60 roku życia.
W wyniku zmian demograficznych w Europie i na świecie nieustannie zwiększa się liczba osób starszych. Światowa Organizacja Zdrowia pod koniec lat 90. XX wieku wprowadziła w sferę polityki społecznej i gospodarki koncepcję aktywnego starzenia się. Według tej Organizacji, aktywne starzenie się jest „procesem tworzenia optymalnych możliwości w zakresie zdrowia, uczestnictwa i bezpieczeństwa, w celu poprawy jakości życia ludzi w okresie starości”. Aktywne starzenie pozwala na wykorzystanie potencjału, jakim dysponują seniorzy, by mogli czuć się dobrze pod względem fizycznym, społecznym i umysłowym, a także uczestniczyć w życiu społecznym, przy jednoczesnym zapewnieniu osobom starszym – stosownie do ich potrzeb – odpowiedniej ochrony, bezpieczeństwa i opieki.
Istotnym elementem aktywnego starzenia się jest rozwój pasji. Swoje zainteresowania można rozwijać na wiele sposobów. Dobrze jest zacząć od zastanowienia się, co mnie naprawdę interesuje. Źródłem wiedzy może być literatura oraz Internet. Wiele osób dopiero po 60 roku życia zaczyna realizować swoje marzenia np. malować, śpiewać, układać bukiety, wyplatać kosze, recytować czy pisać wiersze.
Rozwijanie swojego hobby to czas poświęcony na zdobywanie wiedzy w tym zakresie. Duża część seniorów poprzez udział w różnych bezpłatnych projektach nauczyła się, jak korzystać z nowoczesnych technologii i dzięki temu bierze udział w rożnego rodzaju szkoleniach i seminariach online. Wiele osób starszych wymienia się książkami i korzysta z bibliotek. Z zachowaniem zasad bezpieczeństwa seniorzy wyszli ze swoich domów i podejmują również naukę w formach stacjonarnych. Podkreślają, że taka edukacja ma ogromny sens, bo daje wiedzę, wymianę doświadczeń i myśli. Seniorzy nie ukrywają, że jedną z największych wartości takiej formy nauki jest kontakt z drugim człowiekiem.
W rozwijaniu pasji dobrze jest postawić sobie konkretny cel i przeznaczyć określoną ilość czasu na zainteresowania. Warto pamiętać o tym, aby być wytrwałym; należy też wziąć pod uwagę swoje uwarunkowania fizyczne i zdrowotne. Owocne może być podzielenie się swoją wiedzą oraz wytworami swojej pasji z osobami bliskimi. Poznanie ich opinii pozwoli na dopracowanie prac.
Jak w każdej aktywności, również w odkrywaniu i rozwijaniu zainteresowań ważne jest, aby bez względu na wiek, nie stracić motywacji do działania i chęci tworzenia. Pomaga w tym planowanie oraz motywacja do działania, a także kontakt z drugim człowiekiem. I choć możliwości kontaktu są teraz bardziej ograniczone, to jednak najważniejsze, że w ogóle istnieją. Korzystanie z nowych technologii pozwala prezentować najlepsze wytwory naszych pasji szerszemu gronu odbiorców, dzięki czemu talent i włożona praca spotykają się z uznaniem potencjalnej publiczności.
Osoby starsze, mając do dyspozycji dużo wolnego czasu, w miarę możliwości i potrzeb, mogą nie tylko być aktywne w sferze samorealizacji, ale również pomagać innym ludziom. Mogą się zaangażować w działalność różnych organizacji, fundacji i stowarzyszeń, grup samopomocowych, mogą też podejmować nowe role rodzinne (babci, dziadka) oraz społeczne (kuratora sądowego, ławnika, samorządowca).
Każdy rodzaj aktywności pobudza umysł i usprawnia jego funkcje: zapamiętywanie, analizowanie, wyobraźnię, umiejętności społeczne. Zmusza też do wysiłku fizycznego: wyjścia z domu, doładowywania telefonu, zrobienia zakupów (choćby artykułów potrzebnych do tworzenia, prezentów itd.). Pasje spotykające się z pozytywnym odbiorem, pozytywne relacje z ludźmi sprzyjają sprawności fizycznej i psychicznej. Zapobiegają wycofywaniu się, depresji, wpadaniu w chorobę. Dzięki temu senior dłużej zachowuje samodzielność, zdrowie, co wpływa na długość życia.
Artykuł został opracowany w ramach projektu „Zaangażowanie ma znaczenie!”, który jest dofinansowany ze środków programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021-2025.
Agnieszka Wojnarska